Ma’lumotlar bilan ishlashda diskning jismoniy shikastlanishi, ob’ektlarning tasodifiy yo’q qilinishi yoki kompyuter virusi mavjudligi sababli magnit diskdagi ma’lumotlarning shikastlanishi yoki yo’qolishi ehtimoli mavjud. Kerakli ma’lumotlarni (dasturlar, hujjatlar) saqlash uchun siz zaxira nusxalarini saqlashingiz kerak. Siz shunchaki ma’lumotlarni qattiq diskka nusxalashingiz yoki CD ga yozishingiz mumkin, ammo bunday nusxalar asl fayllar bilan bir xil joy egallaydi. Ushbu muammolarni hal qilish uchun ma’lumotni siqish orqali fayllar hajmini kamaytirish imkonini beruvchi arxivlovchi dasturlardan foydalaniladi.
Arxivlash zarurati kompyuter dasturiy ta’minotini saqlash va uni shikastlanish va yo’q qilishdan (qasddan, tasodifiy yoki kompyuter virusi tufayli) himoya qilish uchun ma’lumotlarni disklar va floppi disklarga zaxiralash bilan bog’liq. Ma’lumot yo’qotilishini kamaytirish uchun sizda barcha dasturlar va fayllarning zaxira nusxalari bo’lishi kerak.
Packer dasturlari (arxivchilar) maxsus ma’lumotlarni siqish usullari orqali fayllarning kichikroq nusxalarini yaratishga va bir nechta fayllarning nusxalarini bitta arxiv fayliga birlashtirishga imkon beradi. Bu disklarga yoki floppi disklarga ko’proq ma’lumot joylashtirish imkonini beradi, ya’ni tashuvchining birlik hajmiga (disket yoki disk) axborotni saqlash zichligini oshirish . va arxivlovchi siqish faylini arxivlash
Bundan tashqari, arxiv fayllari axborotni Internet va elektron pochta orqali uzatishda keng qo’llaniladi va axborotni siqish orqali uni uzatish tezligi oshadi. Bu, ayniqsa, modem va aloqa kanalining (telefon liniyasi) tezligi protsessor va qattiq diskdan ancha sekinroq ekanligini hisobga olganingizda juda muhimdir.
Arxivchilarning ishi fayllarda takrorlanuvchi bo’limlar va bo’shliqlarni topishlari, ularni arxiv faylida belgilashlari, so’ngra siqishni ochishda ushbu belgilar yordamida asl fayllarni tiklashlari bilan asoslanadi.
Ushbu inshoda men arxivlashning ta’rifi, ma’lumotlarni siqish tamoyillari, arxivlash usullari, asosiy arxivlash dasturlari va ularning funktsiyalari kabi mavzularni ko’rib chiqaman.
Maqsad fayllarni qadoqlash odatda ma’lumotni diskda yanada ixcham joylashtirishni ta’minlaydi, vaqtni va shunga mos ravishda kompyuter tarmoqlarida aloqa kanallari orqali ma’lumotlarni uzatish xarajatlarini kamaytiradi. Bundan tashqari, fayllar guruhini bitta arxiv fayliga qadoqlash ularni bir kompyuterdan ikkinchisiga o’tkazishni sezilarli darajada osonlashtiradi, fayllarni disklarga nusxalash vaqtini qisqartiradi, ma’lumotlarni ruxsatsiz kirishdan himoya qilish imkonini beradi va kompyuter viruslari infektsiyasidan himoya qilishga yordam beradi.
ARXIV TA’RIFI
Arxivlash kontseptsiyasining ko’plab ta’riflari mavjud , ulardan ba’zilari:
Arxivlash – hajmini kamaytirish uchun axborotni siqish
Arxivlash – siqilgan yoki siqilmagan shaklda arxiv fayliga manba fayllarni joylashtirish (yuklab olish). Zipping (ochish) – bu arxivdan fayllarni arxivga yuklanishidan oldingi holatini tiklash jarayoni. Paketni ochishda fayllar arxivdan chiqariladi va diskda yoki RAMga joylashtiriladi.
arxivlash – bu bir yoki bir nechta fayllardagi ma’lumotlarni siqish uchun protsedura. Ba’zan arxivlash zarurati foydalanuvchi o’z kompyuterida ham, floppi disklarida ham ma’lumotni takrorlashni xohlasa paydo bo’ladi. Arxiv fayli bitta faylga siqilgan bir yoki bir nechta fayllar to’plamidir. Arxiv faylini yaratish uchun maxsus ma’lumotlarni arxivlash dasturlari yoki arxivlash dasturlari qo’llaniladi.
Arxivlash axborot – bu hajmi bo’lgan axborotning o’zgarishi fayl kamayadi, lekin ma’lumotlar miqdori bir xil bo’lib qoladi.
Faylni arxiv fayliga yozish jarayoni deyiladi arxivlash (qadoqlash, siqish) va faylni arxivdan chiqarib olish – zig’irchani ochish (ochish). Qadoqlangan (siqilgan) fayl chaqiriladi Arxiv .
AXBOROTNI SIKISH PRINSİPLARI
Axborotni siqishning har qanday usulining asosi hisoblanadi axborot manbasi modeli yoki aniqrog’i, ortiqcha model . Boshqacha qilib aytganda, ma’lumotni siqish uchun qanday turdagi ma’lumotlar siqilganligi haqida ba’zi ma’lumotlardan foydalaniladi – ma’lumot haqida hech qanday ma’lumotga ega bo’lmasdan, qanday turdagi transformatsiya xabar hajmini kamaytirishi haqida mutlaqo biron bir taxmin qilish mumkin emas. Ushbu ma’lumot siqish va dekompressiya jarayonida qo’llaniladi . Ortiqchalik modeli siqish bosqichida ham tuzilishi yoki parametrlanishi mumkin. Kirish ma’lumotlari asosida ma’lumotlarning ortiqcha modelini o’zgartirishga imkon beruvchi usullar adaptiv deb ataladi. Moslashuvchan bo’lmagan algoritmlar odatda juda o’ziga xos bo’lib , aniq belgilangan va o’zgarmas xususiyatlar bilan ishlash uchun ishlatiladi. Juda universal algoritmlarning aksariyati u yoki bu darajada moslashadi.
Har qanday ma’lumotni siqish usuli ikkita teskari transformatsiyani o’z ichiga oladi:
- siqishni konvertatsiyasi;
- dekompressiya konvertatsiyasi .
asl xabardan olinishini ta’minlaydi . Dekompressiya siqilgan xabardan asl xabarni (yoki uning yaqinlashuvini) olishni ta’minlaydi .